Achtergrond
De Drechtsteden hebben ons in 2023 gevraagd om via ons innovatief programma, een bijdrage te leveren aan het fysiek en sociaal versterken van ouderen in het kader van de Wmo. Met Powerful Ageing hebben wij ingezet op het behouden en verbeteren van mobiliteit, fysieke zelfredzaamheid en kwaliteit van leven, met positieve effecten op zowel gezondheid als participatie.

Ondanks het bewezen succes van het programma en de grote tevredenheid van zowel deelnemers als betrokken gemeenten, zijn wij genoodzaakt te stoppen. De nieuwe werkwijze die de Drechtsteden willen hanteren, onder invloed van onjuiste berichtgeving, doet volgens ons geen recht aan de behoeften van ouderen, strookt niet met de wettelijke uitgangspunten van de Wmo en staat kwalitatief goede uitvoering in de weg. Onder deze voorwaarden kunnen wij onze missie niet voortzetten.

Onjuiste beeldvorming in de media schaadt ouderen én het programma
In de Drechtsteden ligt Powerful Ageing onder vuur in de media-uitingen en politieke debatten. Er circuleren hardnekkige misvattingen: Powerful Ageing zou verplicht zijn, deelnemers zouden over de grond moeten rollen of worden vernederd. Deze beweringen zijn onjuist en schetsen ten onrechte een zeer negatief beeld. In de media en in de gemeenteraden worden uitspraken gedaan zonder feitelijke onderbouwing of inhoudelijke kennis van het programma. Daarbij wordt bewust een onjuist beeld neergezet en er wordt gepubliceerd zonder zorgvuldige toepassing van hoor en wederhoor. Een ander terugkerend misverstand is dat er een algemeen recht op hulp in de huishouding bestaat. Dat is niet het geval.

Kortom: We bevinden ons inmiddels in een politiek en journalistiek steekspel, waarin niet alleen Powerful Ageing geraakt wordt, maar vooral ook de ouderen die we kunnen helpen of die al baat hebben bij het programma. Velen zijn onnodig afgeschrikt door onjuiste berichtgeving en durven niet meer deel te nemen. Zij zijn hiervan de dupe, dat is het echte verlies!  

Nieuw (politiek) verzoek uit Drechtsteden: geen basis voor verantwoorde inzet
De meest recente politieke wending in de Drechtsteden heeft geleid tot het verzoek om Powerful Ageing op een andere manier in te zetten. De nieuwe wens is dat inwoners zonder verdere beoordeling of begeleiding vooraf zelf mogen kiezen voor huishoudelijke hulp, deelname aan Powerful Ageing, of zelfs beide voorzieningen tegelijkertijd. Deze aanpak ondermijnt de essentie van de Wmo, waarin het onderzoek door de gemeente, het door de gemeente te bieden maatwerk en doelgerichte ondersteuning (de best passende ondersteuning) centraal staan. Wij kunnen ons hier niet in vinden, omdat deze werkwijze niet echt helpend is voor de ouderen die het betreft en leidt tot onjuiste inzet van (teveel) publieke middelen.

Waarom dit verzoek niet de angel uit het debat haalt
Op het eerste gezicht lijkt dit verzoek de angel uit het debat te halen. Wij zijn echter van mening dat het tegendeel waar is.

Onze overtuiging en de essentie van de Wmo is dat de ondersteuning pas effectief is als deze aansluit op de werkelijke hulpvraag. Er moet dus echt gekeken worden naar de hulpvraag van iemand die zich aanmeldt bij het Wmo-loket. Ouderen die zich melden bij het Wmo-loket met een verzoek om huishoudelijke hulp, willen dat in de kern juist nog het liefst zelf kunnen. Ouderen willen hun zelfstandigheid het liefst zoveel mogelijk behouden en zelfredzaam zijn: zelf kunnen schoonmaken, blijven fietsen, traplopen, zorgen voor naasten, actief blijven in de buurt. Voor hen is huishoudelijke ondersteuning geen passende oplossing. Als die wensen er zijn, heeft een inwoner helemaal niets aan huishoudelijke ondersteuning. Sterker nog: het werkt fysiek verslechterend en ondermijnt de eigen wensen.

Daarom heeft het ook alleen zin om Powerful Ageing in te zetten wanneer dit gepaard gaat met het stimuleren van zelfstandigheid in de thuissituatie. Wat deelnemers opbouwen tijdens het programma, gaat verloren als zij thuis niet worden uitgedaagd om die zelfstandigheid ook toe te passen. Tegelijkertijd wordt zo het gemeentelijk budget onnodig dubbel belast: er wordt geïnvesteerd in zowel activerend als passiverend beleid.

Deze werkwijze is niet doelmatig, niet in lijn met de Wmo-opdracht, en vooral: niet in het belang van de inwoners. Zij die met Powerful Ageing wél weer zelfredzaam kunnen worden, krijgen niet de juiste ondersteuning. En degenen die echt huishoudelijke hulp nodig hebben zoals mensen met een terminale of progressieve aandoening blijven onnodig lang op een wachtlijst staan, terwijl de druk op voorzieningen blijft toenemen.

Kortom: claimgericht werken biedt geen uitweg, maar vergroot het probleem – zowel inhoudelijk als financieel.

Echt helpen
Als Powerful Ageing op die manier wordt ingezet, helpen we de inwoners van de Drechtsteden dus niet echt verder. Daar staan wij niet achter. Natuurlijk speelt wat iemand zelf wil (vaak beperkt door wat iemand kent) een belangrijke rol binnen het Wmo-onderzoek en wordt dat ook betrokken bij de afwegingen voor het uiteindelijke aanbod van de gemeente. Maar het is de wettelijke taak van de gemeente om de hulpvraag goed te onderzoeken en vervolgens de best passende oplossing te vinden voor die hulpvraag. Daar willen wij met volle overtuiging aan bijdragen. Maar alleen onder voorwaarden die recht doen aan de wet, aan de principes van effectieve ondersteuning én aan het belang van de inwoner. Zonder die voorwaarden kunnen wij niet meewerken omdat het dan geen hulp is die echt helpt.

Powerful Ageing en ouderen in de Drechtsteden zijn de dupe van verkeerd gevoerd debat in media en politiek
Ja, we zijn diep teleurgesteld over de manier waarop het debat rondom Powerful Ageing in de Drechtsteden is gevoerd – zowel in de politiek als in de media. Wij hebben op alle mogelijke manieren openheid geboden over onze werkwijze, onze resultaten gedeeld en de dialoog gezocht. Toch domineerde in het publieke debat vooral het snelle oordeel op basis van eenzijdige verhalen, zonder inhoudelijke onderbouwing of zorgvuldige hoor en wederhoor. In dat klimaat is er weinig ruimte geweest voor een eerlijk gesprek over wat het programma daadwerkelijk beoogt en bereikt.

Het gevolg: niet alleen Powerful Ageing, maar vooral de ouderen in de Drechtsteden zijn hiervan de dupe. Ouderen die nu niet meer deelnemen of afhaken, uit onzekerheid of angst, terwijl zij met dit programma juist hun zelfstandigheid hadden kunnen behouden of herwinnen. Daarnaast vinden we de politieke koerswijziging heel teleurstellend voor het hardwerkende en gemotiveerde Wmo-team van de Drechtsteden. Zij willen enkel het beste doen voor de inwoners en de politieke koerswijziging stelt hen daartoe niet in staat, sterker nog: zij lopen hierdoor op tegen een vergroting van de bestaande problemen binnen de Wmo (beschikbaarheid voorzieningen en budget).

Wij beëindigen onze inzet met spijt in het hart. Dat doen we niet omdat we niet willen, maar omdat de randvoorwaarden voor verantwoorde uitvoering zijn weggevallen.

Meer weten over ons, ervaringsverhalen van deelnemers, de media, het debat tot nu toe en hoe wij daarover denken?